1001 Gedichten

Een vocalise is een heel bijzondere dichtvorm, omdat het een van de weinige soorten gedichten is waarbij de betekenis in taalkundige zin in grote mate ongeschikt is. Het gaat om de klanken: hoe zij samenhangen, klinken en melodisch in het gedicht passen. Woordenboek Van Dale heeft het in dit geval over ‘klankassociaties’. Dat het fraai klinkt is belangrijker dan de logica die er al dan niet achter schuilt.

Het bekendste voorbeeld van een vocalise uit het Nederlandse taalgebied is het gedicht En Radev an Jan Engelman, al was het alleen maar omdat hij dit werk als zodanig omschreef. Al met al is het geen dichtvorm die veel bekendheid geniet onder het gewone publiek en er zijn dan ook weinigen die vocalises hebben geschreven – laat staan dat er vele bekend zijn geworden of dat er varianten zouden zijn ontstaan.

De vocalise is daarentegen een stuk bekender omdat ze ook in de muziek bestaat: hierbij gaat het om een muziekstuk dat slechts één klinker of lettergreep gebruikt. Het bekendste voorbeeld hiervan is een bekende internetmeme van de Russische baritonzanger Edoeard Chil, die wereldberoemd werd zijn aaneengesloten reeks van “la” in zijn nummer.