Leven in de dood

Ik heb de doden veel gezien,
ik heb ze weggedragen,
ze ingeboekt, de feiten vastgelegd,
hun personalia opgeslagen.
Maar ik heb de dood nooit mee beleefd,
me in een doodstrijd ingeleefd.
Ik heb hun veerman nooit ontmoet,
Ik zag niet wat hun starre ogen zagen,

In Bergen Belsen en in Dachau,
waar zo veel mensen zijn vermoord,
heb ik de muren aangeraakt,
Maar t'lijden zelf niet doorgemaakt.
daar aan het einde van het spoor,
waar haat tot kwaad kon rijpen,
waar duisternis het licht kon grijpen,
Heb ik hun doodskreet niet gehoord.

Ik ben ooit in Verdun geweest,
in grauwe knekelkathedralen,
op erevelden vol met zerken,
beschreven in zo vele talen.
ik zocht naar de soldatengeest, van al die noodgedwonge helden,
geslachtofferd op kale, meestal dekkingsloze velden.
Hun laatste kreet, uit hun van angst vertrokken monden.
Toch heb ik ook hun echo niet gevonden

Ik kende ze niet in hun léven,
ik wist wel wat - maar zelden wié ze waren.
Ik had hun geest ook vóór hun dood niet aangeraakt,
we hadden nooit contact gemaakt,
ik heb ze slechts voorbij zien varen.
ik heb ze zeker wel bedacht,
en soms voor ze gebeden.
Maar toch niet met ze mee geleden.

Het wezen van de dood,
is dieper dan ik kan beleven -
het is mijn denken veel te groot,
ik heb alleen maar leren leven.
En de ontmoeting met de dood
blijft altijd weer onwerkelijk,
ik kom die grens eenvoudig niet voorbij,
ik leef, al ben ik sterfelijk

Maar alle doden die ik heb gekénd,
dié hebben in mijn ziel geschreven.
Al zijn ze van me weg gegaan,
ze maken deel uit van mijn leven.
Ik zie ze lopen, hoor ze praten,
doe ze telkens weer herleven.
Ze hebben me nooit echt verlaten.
Ze zijn in mijn verhaal geweven

Ik brand geen kaars, ze zijn al in het licht.
Ik bid niet voor ze in de kerk.
Maar alles wat ik hier verricht,
- of ik nu eet, of rust of werk -
ik doe het in hun aangezicht.
Ik juich me door het leven heen,
wordt zo vaak door ze bijgelicht,
al voel ik me soms ook alleen.

Ze leven in ons leven door
en zijn een deel van ons bestaan.
Waarmee dat wat ze zijn geweest
toch niet verloren is gegaan.
Aan alles wat wij zijn, of wat we zijn geweest,
daar hebben ze aan meegedragen,
als part van een gedeelde geest,
die alom leeft sinds het begin der dagen

Ik wil de doden graag herdenken,
maar ‘k blijf ze liever mét me dragen.
Om soms eens aan ze terug te denken,
in stilte om advies te vragen.
Totdat ze in de tijd vervagen
en ik ze niets meer weet te vragen.
Dan is het ook voor mij genoeg
en komt de dag dat ik me bij ze voeg.